جنگ روسيه تزاري و امپراتوري ژاپن در نتيجه رقابت هاي استعماري ميان نيكلا دوم تزار روسيه و موتسوهيتو امپراتور ژاپن آغاز شد.

هر 2 نفر مي خواستند مانند كشورهاي غربي براي خود يك امپراتوري استعماري ايجاد كنند و هدف مشترك آنها كشور پهناور و ثروتمند چين بود كه در آن دوره در اوج زوال و فتور قرار داشت.

روسيه با بهره گيري از قيام بوكسرها در چين از موقعيت استفاده كرده و استان پهناور منچوري و شبه جزيره ليائوتونگ را تصرف مي كند و يك پادگان قدرتمند دريايي در پورت آرتور در منتهي اليه شبه جزيره ليائوتونگ ايجاد مي نمايد.

ظاهرا روسيه در اين رقابت از ژاپن پيش افتاده بود.ژاپن به تحريك ادوارد هفتم پادشاه انگلستان و اين وعده كه كه در صورت حمله ژاپن به روسيه كشورش دخالتي نخواهد كرد تصميم به حمله به متصرفات روسيه در خاك چين مي گيرد.

ژاپن بدون اعلان جنگ در شب هفتم و بامداد 8 فوريه سال 1904 ميلادي به پادگان پورت آرتور حمله مي كند.

در اين حمله 7 ناو جنگي روسيه غرق مي شوند و ارتش ژاپن پادگان پورت آرتور را محاصره مي كند.

در عين حال نيروهاي ژاپني وارد خاك كره شده و دست به پيشروي به سوي سئول مي زنند.

نيروهاي ژاپني ارتش تزاري را در نبرد موكدن در منچوري به سختي شكست مي دهند و نيروهاي روسي ناگزير به تخليه منچوري مي شوند اما پادگان پورت آرتور هنوز مقاومت مي كرد.

در آخرين نبرد محاصره پورت آرتور نزديك به 8000 سرباز روس كشته مي شوند. ژنرال آناتولي استوسل فرمانده پادگان كه ارتباطش به كلي با روسيه قطع شده بود ، چاره اي جز تسليم نداشت.

به اين ترتيب ، در روز 2 ژانويه سال 1905 ميلادي پادگان نظامي دريايي روسيه پورت آرتور پس از 10 ماه و 20 روز محاصره تسليم ارتش ژاپن مي شود.

اين پادگان كه راه اصلي ورود به خاك منچوري بود تحت تسلط ژاپني ها درمي آيد.

چند ماه بعد ، در روز 27 مه سال 1905 ميلادي پس از اين كه ناوگان ژاپن موفق به درهم شكستن ناوگان دريايي روسيه در تسوشيما مي شود ، نيكلا دوم تزار روسيه ناگزير به پذيرش ميانجي گري تئودور روزولت رييس جمهور ايالات متحده شده تا پس از شكست خفت بار از ژاپن يك پيمان صلح تحقيرآميز را با ژاپن امضا كند.

بهرام افتخاري