غذاهاي محلي در استان ايلام بين مردم از جايگاه بالايي برخودار است و بانوان هر کدام از غذاهاي محلي را به مناسبت و در فصل خود درست مي کنند و از جمله اين غذاها که در فصل زمستان و بدليل شيوع سرماخوردگي پخته مي شود «کشکينه» و «ترخينه» است.

 به گزارش مهر از ايلام، از قديم تاکنون غذاهاي محلي در استان ايلام رواج داشته اند و هر کدام از غذاهاي محلي را به مناسبت و در فصل خود درست مي کنند از جمله اين غذاها که در فصل زمستان و به دليل شيوع سرماخوردگي در نزد مردم ايلام پخته مي شود «کشکينه» و «ترخينه» است.

ترخينه به دو طريق و مزه و طعم مختلف تهيه مي شود که انواع آن دوئينَه و شُمينه است.ابتدا سبزي از نوع شَلََم را که مخصوص تهيه اين غذاست به قطعات بسيار ريز و ريشه آن را خرد کرده و به همراه گوجه فرنگي رسيده و رنده شده که بهتر است از نوع گوجه محلي باشد و آب انار با هم مخلوط کرده مقداري سبزيجات معطر از قبيل ترخن، تعناع و... و همچنين پياز و فلفل و زردچوبه و مايه خمير را به آن اضافه کرده و به مدت چهار روز مايه تهيه شده را دور از آفتاب قرار داده و سپس گندم خرد شده را به آن اضافه کرده به صورت خمير درآمده و تا تقريباٌ پنج روز ديگر نيز رسيده مي شود.

همه مايه به خورد گندم مي رود و ماده خوشبو و خوش طعم تهيه مي شود سپس پينُه (پونه) کوهي را روي سطح پاکي در محل سربسته اي پهن کرده و ماده آماده شده را به شکل و قطعات مختلف روي آن قرار داده تا خوب خشک شود البته بنا به ذائقه افراد عده اي ماده را به شکل خمير مربوط را در يخچال نگهداري مي کنند.

اين غذا معمولا در فصل سرما پخت مي شود و با توجه به مواد متشکله آن حاوي ارزش غذايي بسيار بوده و غذاي مناسب جهت سرما خودگي است.در ضمن تقريباً يکماه قبل از شروع فصل سرما ماده آن آماده مي شود و در هنگام پخت مدت زمان کمي را مي طلبد تا آماده شود.

به اين طريق که چند دانه خشک شده از ترخينُه را داخل ماش پخته شده و پوست کنده شده به همراه آب جوش به مدت 20 دقيقه جوشانده و سپس پياز داغ کرده و ميل مي کنند البته بنا به ذائقه افراد مي توان بدون ماش هم آن را پخت کرد.

نوع دوم تهيه ترخينُه دوئينَه است که بسار ترش مزه بوده و فقط حاوي دوغ و گندم پوست کنده شده است و مقداري سبزيجات معطر و نمک و فلفل به آن اضافه کرده و تقريباً به مدت 7 روز آماده مي شود.

از ديگر غذهاي محلي استان ايلا که در فصل زمستان استفاد مي شود شِلََه اََميري است اين غذا معمولاً در فصل سرما استفاده م يشود و به جهت طعم گرم آن در رفع سرماخوردگي مناسب است.

طرز تهيه آن به اين صورت است که ابتدا ماش را در آب جوش پخته و پوسته آنرا که معمولاً به هنگام پخت جدا مي شود درآورده و با مقداري برنج محلي ( عنبربو) پخته ، برخي برخي بنا به ذائقه چند دانه پياز ريز پوست کنده را بدون اينکه خرد کنند داخل آن ريخته و مي پزند و سپس با مقداري روغن ، نمک و فلفل و پياز داغ کرده و ميل مي کنند.

از ديگر غذاهاي محل استان ايلام مي توان به برنج و گوشت، نژي آو(عدس)، نخه (نخود)، تماته آو(گوجه فرنگي)، گوشت، خاينه(تخم مرغ-نيمرو)، لوبيه پلو، حلوا، کشک دو(کشک دوغ)، ترخينه، ماش آو، جوجگ آو(جوجه)، شله و..اشاره کرد.

بعضي از غذاهايي محلي در استان که از گياهان کوهي و در فصل بهار برداشت شده و آنها را خشک مي کنند و در زمستان نيز استفاده مي شود که از جمله آن مي توان به تَرِگ، کنگر، پيچگ، بوله وله، پاقازه، و... اشاره کرد.

انواع نان هاي محلي در استان ايلام

نان ساجي که آرد و نمک و آب و مايه خمير را قاطي مي کنند و بر روي ساج پهن مي کنند.

نان پپگ که آرد و آب و پياز خورد شده و نمک را قاطي مي کنند و خمير را بصورت بزرگ زير خاکستر قرار مي دهند.

نان فتير که آرد و آب و نمک را بدون مايه خمير بر روي ساج پهن مي کنند.

مناسبت هاي تهيه و پخت غذا

شوروا که غذاي سبک است و براي درمان سرماخوردگي مفيد است

قيماق زمانيکه زن فارغ مي شود اين غذا را به همراه تله مي خوردند.

تله جهت درست کردن اين غذا ، مقدار آرد را سرخ مي کنند و کمي با آب جوش و روغن حيواني (روغن دان) قاطي مي کنند.

شله کين اين غذا را به همراه دو کرده رازيانه و زيره به زن تازه فارغ مي دهند.

وعده هاي غذايي در ايلام شامل اناشتا ساعت 7 صبح (صبحانه)، نيمه رو ساعت 12 ظهر (نهار) و شام ساعت 7 تا 8 شب است.

www.mahdipc.tk
سایت خدماتی تک بیست