مطابق قانون اساسي، هر نماينده مجلس شوراي اسلامي، نماينده کل کشور محسوب ميشود و وظيفه قانونگذاري براي تمامي ملت را بر عهده دارد. ولي در عمل شاهد هستيم که نمايندگان مجلس، فرصت کمتري را براي امور ملي اختصاص ميدهند و بيشتر فرصت خود را صرف امور محلي ميکنند.
اين اشکال اساسي که اکثر نمايندگان به آن اذعان دارند باعث شده است نمايندگان تمامي دورهها درصدد تغيير نظام انتخاباتي مجلس بوده و بحث کلاننگري در انتخابات مجلس را به صورت جدي مورد توجه قرار دهند.
تغيير نظام انتخاباتي مجلس که در دورههاي ششم، هفتم و اين بار در دوره هشتم نيز مورد توجه واقع شده در ادوار گذشته پس از بررسي آن با مخالفتهايي از سوي شوراي نگهبان و رد اصل طرح مواجه شده است. اما اين بار مجلس هشتم با رويکردي جديد قصد دارد مجددا با طرح تغيير اين نظام انتخاباتي مباحث مربوط به ديدگاههاي کلاننگر در پست نمايندگي را بار ديگر مورد توجه قرار دهد.
ولي اسماعيلي، عضو کميسيون شوراها و امور داخلي کشور با اشاره به راي به کليات اين طرح در کميسيون شوراها به سوالات ما در اين خصوص پاسخ داده است:
طرح تغيير نظام انتخاباتي کشور هماکنون در کميسيون شوراها و امور داخلي کشور در حال بررسي است چه مسائلي در اين طرح لحاظ شده، و آيا شوراي نگهبان با آن مخالفت نخواهد کرد؟
نمايندگان در اين طرح، جهت جلب نظر شوراي نگهبان، حوزههاي انتخابيه را به دو گروه فرعي و اصلي تقسيم کردهاند و بر اين اساس حوزههاي اصلي، استانها و حوزههاي فرعي، شهرستانها خواهد بود.
در بررسي جزئيات اين طرح که کلياتش در کميسيون شوراها و امور داخلي کشور به تصويب رسيده، گزينههاي مختلفي درمورد ميزان لحاظ شدن راي شهرستان و کسب اکثريت نسبي حوزه کل استان مطرح است.
يکي از گزينهها اين است که 10 درصد آرا مربوط به حوزه فرعي و حداکثر آرا نسبي در کل استان باشد يعني اين که هر کس در شهرستان 10 درصد راي بياورد بايد از بين کانديداهاي حوزه فرعي اولين راي را در استان بياورد که بتواند به مجلس راه پيدا کند البته گزينه ديگر پيشنهادات 15 درصد و 20 درصد است که در کميسيون در حال بررسي است.
با توجه به اين که در اصلاح قانون انتخابات محدوديتهايي براي تبليغات در چاپ بنر، پارچه و نصب و الصاق عکس و پوستر ايجاد شد، افراد گمنام چگونه ميتوانند به عنوان کانديدا خود را با چنين قانوني به مردم معرفي کنند؟
ما قرار است در طرح مورد بحث در کميسيون، بحث افزايش زمان تبليغات انتخاباتي را مد نظر قرار دهيم و آن را به 10 روز افزايش دهيم. البته دولت در حال تهيه طرح جامع نظام انتخاباتي است و منتظر بررسي طرح تغيير نظام انتخاباتي مجلس است تا لايحه خود را ارائه کند.در مجموع بناست در بررسيهاي تبليغات کاري کنيم که از ظرفيت رسانه ملي در استانها نيز براي تبليغات استفاده ميشود.
طرح مورد بحث در كميسيون در چه مرحلهاي است و چند ماده دارد؟
كليات اين طرح در كميسيون به تصويب رسيده و داراي 16 ماده است وليكن ماده چالشبرانگيز آن ماده 5 اين طرح و مشخص شدن درصدهاي مختلف در استانها و شهرستانهاست.فكر ميكنم در هفته جاري به جمعبندي نهايي خواهيم رسيد و آن را تحويل صحن علني مجلس خواهيم داد.
بر روي اين طرح چه ميزان كار كارشناسي صورت گرفته است؟
ما انتخابات 136 كشور را بررسي و تلاش كرديم ايراداتي را كه شوراي نگهبان به طرحهاي مشابه در مجلس ششم و هفتم گرفته بود را بررسي و آنها را مرتفع كنيم.
بيشتر ايرادات شوراي نگهبان به بحث عدم مشاركت بود كه ما با برطرف كردن آن و لحاظ كردن حوزه فرعي اميدواريم ايراد شوراي نگهبان را برطرف كنيم.قطعا ما با اين طرح تصميم داريم گامي در جهت بالا بردن شان نمايندگان و كلاننگر شدن جايگاه منتخبين مردم برداريم.