استاد روابط بين الملل دانشگاه استنفورد با پرداختن به سفر رئيس جمهوري چين به آمريکا و مقايسه حکومتهاي موجود در اين دو کشور با هند، توانايي پکن براي بيرون آمدن از مشکلات اقتصادي را مورد ترديد قرار داد.

به گزارش خبرگزاري مهر به نقل از روزنامه فايننشال تايمز، "فرانسيس فوکوياما" سفر رئيس جمهور چين به آمريکا را موضوع مقاله اي مقايسه اي بين دو نظام سياسي- اقتصادي آمريکا و چين قرار داده و مي نويسد : در دهه اول قرن بيست و يکم شاهد چرخش قابل ملاحظه اي در بخت و اقبال و منزلت نسبي مدل هاي اقتصادي و سياسي جهان بوده ايم. 10 سال پيش وقتي هنوز اقتصاد "دات کامي" سرپا بود، آمريکا اگرچه همه آن را دوست نداشتند، اما در موضوع سياسي و اقتصادي برتر از ساير کشورها بود.

اين کارشناس آمريکايي مي نويسد : همه مي خواستند مدل دموکراسي‌ آمريکا را کپي کنند، تکنولوژي اش، دنيا را گرفته بود و سرمايه داري بدون کنترل مدل انگلوساکسون آن مدل آينده خوانده مي شد. اما جنگ عراق و همراه شدن دموکراسي آمريکايي با حمله نظامي از يک سو و بحران مالي وال استريت از سوي ديگر اعتبار سياستهاي آمريکا را خدشه دار کرد.
 
فوکوياما معتقد است: برخلاف آمريکا، چين در دهه اول قرن 21 راه پيشرفت اقتصاي را پيمود و مصون ماندنش از بحران اقتصادي جهان را مديون نظام سياسي خود و آغاز دوراني مي داند که ديگر نظرات ليبرالي آمريکا يکه تاز جهان نخواهد بود.
 
پکن معتقد است اقتصاد دولتي اکنون مد روز شده چرا که با اين مدل اقتصادي، چين توانست به رشدي عظيم دست يابد و گفته مي شود اکنون تحسين بي قيد و شرط آمريکا نه تنها زير سئوال رفته که برخي حتي به آن با ديده تحقير مي نگرند. به همين دليل تعجب آور نيست که اخيرا يک نظرسنجي نشان داده مردم چين فکر مي کنند کشور خودشان و نه آمريکا، راه درست را در پيش گرفته است.
 
فوکوياما در ادامه مي نويسد : حکومت چين خصوصيات ويژه اي دارد که از کيفيت بالايي برخوردار است. دولت چين تا حد زيادي خود را در برابر مردمش پاسخگو مي داند. حزب کمونيست چين اگرچه تابع حکومت قانون و رأي مردم نيست، اما به نظر کلي مردم اهميتي بيش از اندازه مي دهد و هر جا لازم باشد براي جلب رضايت آنها سياستهايش را تغيير مي دهد.
 
فوکوياما در ادامه پرسشي را در مورد مدل حکومتي چيني مطرح کرده و در پاسخ مي نويسد : خيلي از ناظران آن را سرفصل سرمايه داري استبدادي همراه با روسيه و سنگاپور طبقه بندي مي کنند، اما اين ساده انگاري است. مدل چين مدلي خاص و از نوع خود ساخته حکومتي است که نه تنها توضيح آن دشوار است بلکه کپي کردن آن هم تقريبا ناممکن است به همين دليل نمي توان آن را صادر کرد.
 
فوکوياما مي گويد: مهم ترين نقطه قدرت نظام سياسي چين اين است که مي تواند تصميم هاي بزرگ و پيچيده را به سرعت اتخاذ کند و در زمينه سياست هاي اقتصادي نيز اجراي درست آن را تامين کند. اين نقطه قدرت در زمينه صنايع روبنايي به خوبي مشهود است درحالي که در دموکراسي هند فرضا هر سرمايه گذاري جديد از سوي اتحاديه هاي کارگري، گروه هاي لابي کننده، انجمن هاي روستاييان و دادگاه ها به چالش گرفته مي شود.
 
اين استاد روابط بين الملل در ادامه مقايسه مدلهاي هندي و چيني مي نويسد : هند يک دموکراسي مبتني بر قانون است که در آن هر فرد عادي مي تواند با برنامه هاي دولتي مخالفت کند، اما دولت چين مي تواند فرضا براي سدسازي يک ميليون آدم را بدون هيچ مخالفتي جابجا کند.

فوكوياما افزوده است : حکومت چين خصوصيات ويژه اي دارد که از کيفيت بالايي برخوردار است. دولت چين درحالي که به خواست هاي طبقه متوسط شهري و سرمايه داران که توليدکنندگان کار هستند توجه بسيار دارد، اما هر جا فساد مالي و اداري از حد خارج شود و نارضايتي بيش از اندازه به بار آورد به شدت جلوي آن را مي گيرد و با آن مقابله مي کند. در واقع براي چين افکار عمومي و خواست عامه مردم در درجه اول اهميت قرار دارد.
 
چين فکر مي کند مي تواند اين نابرابري را با نظام از بالا به پايين برطرف کند و پاسخگوي تمام مشکلات باشد، غافل از آن که يک دولت پاسخگو و موثر فقط مي تواند از طريق پايين به بالا يعني همان که با نام دموکراسي مي شناسيمش موثر باشد.
 
فوکوياما نوشت: چين اکنون در مرحله بهروزي اقتصادي است ولي وقتي به سرازيري اقتصادي افتاد امتحانش را پس خواهد داد. توان دموکراسي بيش از هر وقت در دوران سختي خود را نشان مي دهد.

www.mahdipc.tk
سایت خدماتی تک بیست