خب، شما هيچ دليلي براي ترسيدن يا نگراني نداريد. مي‌توانيد خيلي راحت هر سوالي كه داريد مطرح كنيد.

بله، مجبور بودم آن نوار صدا را سريعا ضبط كنم، ولي حالا مي‌توانيم به راحتي با هم گفت‌وگو كنيم.

شايد اگر در زمان ديگري اين سوال را از من مي‌كرديد، مي‌گفتم خير، خير من فقط براي يك فيلم تازه چنين كاري مي‌كنم. اما مدتي قبل، براي 4 تا از فيلم‌هاي قديمي‌‌ام كه در تلويزيون ساخته بودم، صحبت و آنها را تجزيه و تحليل كردم. اين فيلم‌ها قرار است در يك بسته تركيبي وارد بازار دي‌وي‌دي شوند. وقتي اين كار را انجام دادم، ديدم كار جالب توجهي است و چندان سخت هم نبود. پس دليلي وجود ندارد كه نخواهم اين كار را انجام دهم.

خب مي‌دانيد، من دوباره با كارهاي قديمي و همكاران قديمي‌ام ملاقات تازه‌اي داشتم و دوباره به آنها و كارهايي كه كرده بودم فكر كردم. فكر كردن در اين باره كه قبلا چه كاري كرده‌اي و يادآوري مشكلات و تجربيات قديمي كه داشته‌اي، شما را به خاطرات تلخ و شيرين گذشته برمي‌گرداند. وقتي چنين كاري را انجام مي‌دهي، فرصت آن را پيدا مي‌كني كه به كارهاي اوليه‌ات برگردي و آنها را در شرايطي دوباره تماشا كني كه صاحب تجربيات بيشتري شده‌اي، خب، چنين چيزي هيجان‌انگيز نيست؟

نه خيلي زياد. به صورت طبيعي چنين فكري نمي‌كنم. اما هميشه چيزهاي خاص و ويژه‌اي هست كه فكر شما را به خودش مشغول مي‌كند و به خودتان مي‌گوييد اين يا آن ديالوگ مي‌توانست بهتر از اين باشد و يا اين كه فلان صحنه را مي‌شد بهتر از اين كار كرد. اما در كل، هيچ وقت به اين موضوع فكر نكرده و اعتقاد نداشته‌ام كه پيش خودم بگويم فيلمي را مي‌خواهم به صورت ديگري بسازم. علتش هم اين است كه شما هر فيلمي را بنا بر اقتضا و ضروريات زمان ساخت آن كارگرداني كرده‌ايد و آن نوع ساخت، مربوط به همان دوره و زمان است. اگر قرار باشد اين وضعيت را از حالت طبيعي آن تغيير دهيم، اوضاع نابساماني پديد مي‌آيد.

صادقانه بگويم، اگر برخي شرايط خاص وجود نداشتند شايد خيلي از فيلم‌هاي من امكان ساخت و توليد پيدا نمي‌كردند. بنابراين، فكر مي‌كنم پاسخ ساده به پرسش شما ـ كه اتفاقا پرسش خوبي هم هست ـ يك نه بايد باشد. فكر نمي‌كنم بنا به صورتي كه گفتيد اين فيلم ـ و همچنين تعداد ديگري از فيلم‌هايم ـ را نمي‌ساختم. شما طرح‌ها و فيلمنامه‌هاي خيلي زيادي داريد كه مي‌خواهيد بسازيد، ولي هميشه اتفاقاتي رخ مي‌دهد كه مانع از انجام اين كار مي‌شود.

قبل از آن كه فيلم بخواهد به موضوع اعتياد بپردازد، به بهانه آن بحث درد و رنج را مطرح مي‌كند. به همين دليل است كه مي‌گويم مطرح كردن موضوع الكل مطرح كردن اعتياد به آن نيست، بلكه از طريق آن به بررسي درد و رنجي پرداخته مي‌شود كه استفاده از آن، آن را ضروري مي‌كند. اين درد و رنج آدم‌ها را وادار مي‌كند كه دوباره به سراغ آن بروند. مشكل دو تا از كاراكترهاي اصلي قصه فيلم، همين مساله است.

پاسخ به اين سوال كمي مشكل است، زيرا دو فيلمي كه اسم برديد فقط درباره خوشبختي و خوشحالي آدم‌ها نيستند. خوشبختي معادله‌اي است كه در ارتباط با خيلي چيزها معني و مفهوم پيدا مي‌كند. با خلق يك فضاي خاص در هر فيلمي كه مي‌سازم، به دنبال مطرح كردن مسائل و مشكلاتي هستم كه مردم عادي با آن دست به گريبان هستند. مي‌خواهم به عمق مساله‌اي كه مطرح مي‌كنم برسم، تا بتوانم تحليل درست‌تري ارائه كنم. در قصه دو فيلم اخيرم شما با يكسري پيچيدگي‌هاي متنوع سر و كار داريد و آدم‌هايي را مي‌بينيد كه بعضي‌هايشان شاد و برخي ديگر غمگين هستند. آنها نيازها و احتياجات متفاوتي دارند و من تلاش مي‌كنم درباره اين احتياجات صحبت كنم. براي همين، شما نمي‌توانيد بگوييد در آنها خواسته‌ام به شكلي اختصاصي چيزي مثل خوشبختي يا خوشحالي را به تصوير بكشم، زيرا اين كلمات به تنهايي و به خودي خود معني خاصي ندارند.

از نظر تكنيكي فكر مي‌كنم اين شيوه ساخت براي قصه فيلمنامه‌هايي كه داشتم بهتر و مناسب‌تر بوده است. انرژي و محتواي دروني قصه ـ و حتي رنگ‌هايي كه در فيلم مورد نياز بود ـ ايجاب مي‌كرد كه به اين شيوه كار شود. از اين نوع كار خيلي راضي هستم و فكر مي‌كنم در آينده هم بيشتر از آن استفاده خواهم كرد.

خب، طبيعي است كه فيلم به فيلم تصميم‌گيري در اين رابطه تغيير كند. حال و هواي دروني هر فيلمي تعيين‌ مي‌كند كه چگونه بايد ساخته شود. تحت هر شرايط مشخصي، يك فيلم سينمايي جلوي دوربين مي‌رود و من هم مثل هرفيلمساز ديگري، بايد تابع اين شرايط باشم.

صادقانه بگويم، من سخت مشغول كار هستم و فرصت زيادي براي فكر كردن درباره جوايز سينمايي ندارم. چيزي هم درباره فيلم‌ها و آدم‌هايي كه نامزد دريافت اسكار و گلدن‌گلوب مي‌شوند نمي‌گويم. وقتي جايزه‌اي مي‌گيري، مطبوعات توجه ويژه‌اي به تو نشان مي‌دهند و اين چيز خيلي خوبي است. مي‌دانيد، ما فيلم مي‌سازيم و در درون اين نمايش باشكوه شركت داريم. هيچ‌يك از ما جزو آن راهب‌هاي روانكاوي نيستيم كه در بلنداي يك كوه زندگي مي‌كنند. در ضمن، فراموش نكنيد كه آدم‌هاي زيادي درگير توليد يك فيلم سينمايي هستند. پس همه توقع دارند كه نامزد دريافت جايزه شوند و دريافت آن براي همه خوب است. ولي وقتي شما يكي از اين مجسمه‌ها را نگرفتي، معني‌اش اين است كه تو يكي از آنها را نگرفته‌اي! در پايان روز وقتي همه اين مراسم‌ها تمام شد، ما دوباره به كار فيلمسازي مشغول مي‌شويم. اصل قضيه اين است كه ما براي تماشاگرانمان فيلم مي‌سازيم تا تجربه‌هاي جديدي كسب كنند. كل مساله همين است و بس.

واقعيت امر اين است كه آدم خيلي خوب و راحتي هستم و دوست دارم كه با روزنامه‌نگاران درباره هر چيز و موضوعي صحبت كنم، اما بعضي وقت‌ها آنها درباره چيزهايي بسيار كم‌اهميت و احمقانه صحبت مي‌كنند يا حالتي پرخاشگر دارند. در چنين اوضاع و احوالي چه بايد كرد؟ البته من به ديدگاه ديگران احترام مي‌گذارم، ولي مصاحبه كردن فوت‌و فني دارد كه طرف مقابل بايد آن را رعايت كند.

منبع: رويترز
مترجم: كيكاووس زياري