بانک مرکزي دستورالعمل نحوه توليد، توزيع، جمع آوري و ابطال ايران چک 100 هزار توماني را به منظور فراهم آوردن بستر مناسب جهت اجراي قوانين و مقررات ناظر بر مبارزه با پولشويي به بانکها ابلاغ کرد.

به گزارش خبرگزاري مهر، اداره مطالعات و مقررات بانکي بانک مرکزي طي بخشنامه اي به کليه بانکهاي دولتي، غير دولتي، شرکت دولتي پست بانک و موسسه اعتباري توسعه، به منظور فراهم آوردن بستر مناسب جهت اجراي قوانين و مقررات ناظر بر مبارزه با پولشويي، « دستورالعمل نحوه توليد، توزيع، جمع آوري و ابطال ايران چک بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران » را ابلاغ نموده است.

دستورالعمل ياد شده از تاريخ 5/11/1389 صرفا" در خصوص ايران چکهاي يک ميليون (1،000،000) ريالي بوده و به بانکها تاکيد شده است که اين دستورالعمل در اسرع وقت به کليه واحدهاي ذي ربط ابلاغ و بر حسن اجراي آن نظارت دقيق به عمل آيد.

خاطرنشان مي سازد ايران چکهاي پانصد هزار ( 500،000) ريالي فعلا" مشمول دستورالعمل فوق الذکر نمي باشند.

در بخشنامه مورد اشاره تاکيد شده است؛ بانکها و موسسات اعتباري با بهبود روشهاي انجام کار، گسترش و ترويج بانکداري الکترونيک و استفاده از ديگر ابزارهاي پرداخت، به ويژه ابزارهاي پرداخت الکترونيکي، ضمن کاهش تدريجي اتکاي خود به اين ابزار پرداخت، با بهره مندي از منافع حاصل از خدمات بانکداري الکترونيک، بيش از پيش در پي کسب رضايت خاطر مشتريان و کاهش هزينه هاي خود برآيند.

در دستورالعمل نحوه توليد، توزيع، جمع آوري و ابطال ايران چک بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران آمده است:

ايران چک: چکي است که توسط بانک مرکزي چاپ و منتشر شده و توسط کليه مؤسسات اعتباري صادر و وجه آن در هريک از شعب موسسات اعتباري پرداخت مي گردد.

نحوه طراحي و توليد ايران چک:

ماده 1- بانک مرکزي در هر سال، ميزان ايران چک مورد نياز شبکه بانکي کشور براي سال بعد را پيش بيني، توليد و به نحو مقتضي در اختيار موسسات اعتباري قرار خواهد داد.

ماده 2- تمامي مراحل طراحي و چاپ ايران چک، به گونه اي که امکان جعل آنها به حداقل ممکن کاهش يابد، توسط بانک مرکزي انجام مي شود.

ماده 3- هزينه هاي طراحي، چاپ و انتشار ايران چک (از جمله حق تمبر و ديگر عو ارض دولتي )توسط بانک مرکزي تامين و پرداخت مي شود.

ماده 4- به منظور ايجاد هماهنگي و دسترسي به آمار و اطلاعات دقيق در ورود ايران چکها، لازم است امور مربوط به ايران چک در يکي از واحدهاي مؤسسه اعتباري متمرکز شده و کليه مکاتبات و هماهنگي هاي لازم با بانک مرکزي، از طريق آن واحد انجام شود.

ماده5- مؤسسه اعتباري بايد معادل100 درصد مبلغ ريالي ايران چک دريافتي از بانک مرکزي را به صورت اسکناس و مسکوک و يا از محل موجودي حساب جاري خود نزد بانک مرکزي پرداخت نمايد.

ماده 6- لازم است تمامي شعب مؤسسه اعتباري با ارائه ترکيبي از ابزار پرداخت، با اولويت استفاده از سامانه هاي تبادل الکترونيکي، به گونه اي عمل نمايند که حق انتخاب بين اسکناس و ساير ابزارهاي پرداخت (از جمله ايران چک) براي مشتري محفوظ بماند.

توزيع و فروش ايران چک:

ماده 7- موسسه اعتباري ايران چک را براساس درخواست مشتريان در اختيار آنها قرار مي دهد.

ماده 8- هنگام فروش ايران چک، لازم است مشتري نسبت به اعلام هويت کتبي خود (شامل اطلاعات سجلي، شماره ملي، آدرس، شماره تماس ) بر روي اعلاميه فروش اقدام نمايد. مؤسسه اعتباري نيز بايد اقدام به تکميل بندهاي مربوط به ايران چک هاي فروخته شده (شماره سريال، نوع و مبلغ ايران چک) بر روي اعلاميه مزبور نمايد.

ماده 9- مؤسسه اعتباري پس از تطبيق مشخصات تکميل شده از سوي مشتري (در اعلاميه فروش) با کارت شناسايي ملي وي  به نحو مقتضي و طبق دستورالعمل مربوط مشتري را احراز هويت نموده و اقدام به اخذ امضاي مشتري بر روي اعلاميه فروش مي نمايد.

ماده  10- در هنگام فروش ايران چک بايد اوراق مزبور به مهر شعبه مؤسسه اعتباري و تاريخ روز فروش ممهور گردد.

ماده  11- امضاي اول مشتري بايد پيش از ضرب مهر و درج تاريخ بر روي ايران چکها و ثبت شماره آنها، پشت ايران چک مزبور اخذ گردد.

ماده 12- انتقال ايران چک به اشخاص ثالث پس از امضاي دوم خريدار در محل تعبيه شده امکانپذير است.

بازخريد، جمع آوري و ابطال ايران چک:

ماده 13- به هنگام بازخريد، دارنده ايران چک موظف است ابتدا شماره ملي خود را در محل ”مشخصات دريافت کننده وجه“ ظهر ايران چک درج نمايد و پس از آن مشخصات هويتي خود (شامل اطلاعات سجلي ، شماره ملي، آدرس و شماره تماس ) و مشخصات ايران چکهاي ارائه شده (شامل شماره سريال، مؤسسه اعتباري صادرکننده و مبلغ ايران چک) را بوسيله امضاء بر روي اعلاميه بازخريد تائيد نمايد.

ماده 14- مؤسسه اعتباري موظف است ضمن حصول اطمينان از صحت هويت مشتري، ايران چکهاي ارائه شده را از نظر اصالت و يا جعلي بودن شناسايي نموده، شماره سريال آنها را وارد سيستم رايانه اي مربوط نمايد و پس از تائيد سيستم رايانه اي و اطمينان از اينکه ايران چک مزبور در فهرست سياه (سرقتي، مسدودي و ...) قرار ندارد، وجه آن را پرداخت يا به حساب مشتري واريز نمايد.

ماده 15 - چنانچه شماره سريال ايران چک، مورد پذيرش سيستم رايانه اي قرار نگيرد، پرداخت وجه ايران چک تنها از طريق منظور نمودن آن در حساب مشتري و طي مراحل مربوط به اتاق پاياپاي و اداره معاملات ريالي بانک مرکزي امکانپذير مي باشد.

ماده 16- مؤسسه اعتباري موظف است پس از بازخريد ايران چک اقدام به سوراخ نمودن آنها نموده و از ارائه مجدد آن به مشتريان خودداري نمايد. ايجاد سوراخ بر روي ايران چک بايد به گونه اي باشد که شماره سريال و نيز MICRآن مخدوش نشود.

ماده 17- پس از جمع آوري و ابطال ايران چکها به روش فوق، لازم است ايران چکهاي مزبور به گونه اي که امکان دسترسي و کنترل آنها براي واحد بازرسي داخلي هر مؤسسه اعتباري و بازرسان بانک مرکزي ممکن باشد، بر اساس مفاد ”آئين نامه مدت و طرز نگهداري اوراق بازرگاني، اسناد و دفاتر بانکها “موضوع بخشنامه شماره 89/80223 مورخ 15/ 4 / 1389نگهداري شود.

ماده 18- اطلاعات مربوط به ايران چکهايي که از مشتريان بازخريد و ابطال شده است (از جمله شماره سريال )، در پايان هر روز براي بانک مرکزي ارسال مي شود. بانک مرکزي نيز پس از کنترل اطلاعات دريافتي، حساب مؤسسه اعتباري مربوط را به ميزان جمع مبالغ ريالي ايران چکهاي مزبور بستانکار مي نمايد.

نحوه تبادل اطلاعات مربوط به شماره سريال ايران چک

ماده 19- بانک مرکزي در ساعت 18 هر روز، فهرست شماره سريال ايران چکهاي فروخته شده توسط خود به شبکه بانکي کشور را طي فايلي با فرمت شماره يک پيوست اين دستورالعمل، از طريق سيستم شبکه بين بانکي در اختيار همه مؤسسات اعتباري قرار مي دهد.

ماده 20- مؤسسه اعتباري موظف است هر روز فهرست ايران چکهاي خريداري شده توسط خود و ساير مؤسسات اعتباري را براي کنترل، وارد سيستم رايانه اي خود نمايد.

ماده 21 - مؤسسه اعتباري در هر روز فهرست شماره سريالهاي مسدود شده / رفع مسدودي توسط مراجع قضايي را از طريق سيستم شبکه بين بانکي، طي فايلي با فرمت شماره دو پيوست اين دستورالعمل، تا ساعت 14 همان روز در اختيار بانک مرکزي قرار مي دهد.

ماده 22 - بانک مرکزي فهرست کليه شماره سريالهاي مسدودي / رفع مسدودي را مشابه فرمت فايل مسدودي ماده 21 از ساعت 16 به بعد بر روي شبکه قرار مي دهد و مؤسسه اعتباري ملزم به اعمال اين فهرست تا 72 ساعت بعد در سيستم رايانه اي خود مي باشد.

ماده 23- مؤسسه اعتباري به طور روزانه اطلاعات مربوط به شماره سريالهاي باز خريد و ابطال شده را طي فايلي با فرمت شماره سه پيوست اين دستورالعمل از طريق سيستم شبکه بين بانکي در اختيار بانک مرکزي قرار ميدهد. بانک مرکزي بعد از بررسي فايل مربوط، نسبت به تسويه آن اقدام نموده و ضمنا در مورد شماره سريالهايي که سيستم از پذيرش آنها امتناع مي کند و نيز دلايل رد آنها، اطلاع رساني لازم را به مؤسسات اعتباري انجام مي دهد.

ماده 24- بانک مرکزي در ساعت 18 هر روز، فهرست کليه شماره سريالهاي ابطال شده توسط مؤسسات اعتباري را طي فايلي با فرمت ماده 23 در سيستم شبکه بين بانکي قرار مي دهد.

اين دستورالعمل در 24 ماده در هفتاد و چهارمين جلسه کميسيون اعتباري مورخ 1389 به تصويب رسيد و از تاريخ اعلام شده توسط بانک مرکزي، لازم الاجراء مي باشد.

www.mahdipc.tk
سایت خدماتی تک بیست